door Wim Staat
TERNEUZEN – Onze organist Tim Bouwsma gaf op 12 september 2020 (Nationale Open Monumentendag) een inloopconcert op het orgel van de Grote Kerk in Terneuzen. Hij bouwde zijn programma op rond het thema ‘influence’ (invloed). Influencers oefenen, bijvoorbeeld via de sociale media, invloed uit op doelgroepen. De componisten van wie Tim muziek vertolkte hadden invloed op elkaar als familie, tijdgenoten, landgenoten, docent en leerling. Klik hier om het concert te beluisteren
Het programma opende met het onlangs gereviseerde preludium (voorspel) over psalm 68 van Jan Zwart (20 augustus 1877 – 13 juli 1937). Jan Zwart was organist van de Hersteld Evangelisch Lutherse kerk aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam. Tim speelde dit heel bekende geweldig klinkende stuk met verve. Het tweede werk, het ingetogen trio over psalm 77, is gecomponeerde door Everhard Zwart (5 augustus 1958), kleinzoon van Jan.
Daarna volgde van de barokke grootmeester Johann Sebastian Bach (Eisenach, 21 maart 1685 – Leipzig, 28 juli 1750) de fantasia en fuga in G-moll. De fantasia is afzonderlijk van de fuga gecomponeerd in de tijd toen Bach werkte in Köthen (1717 – 1723). Volgens overlevering improviseerde hij de fuga in 1720 toen hij solliciteerde naar de baan van organisten in de Sankt Katharinen Kirche van Hamburg. Het thema is gebaseerd op de wijs van het toen populaire Nederlands liedje ‘Ik ben gegroet van”. Bach zou die melodie als thema hebben gebruikt als eerbetoon aan de in Nederland geboren J. A. Reincken. De laatste was organist van genoemde kerk in de Duitse havenstad. Vervolgens klonk de Choralbearbeitung ‘Herzlich lieb hab ich dich, o Herr’ à 2 Claviere è Pedale. Die is gecomponeerd door J. L. Krebs (1713 – 1780), leerling van Bach.
Het vijfde stuk was de fantasie op het koraal Lobet den Herren van Niels W. Gade (Kopenhagen 22 februari 1817 – 21 december 1890). Deze componist stond stilistisch onder duidelijke invloed van Mendelssohn en in mindere mate Schumann en Johannes Brahms. Zelf heeft Gade op zijn beurt de componisten van zijn eigen land en van heel Scandinavië beïnvloed, zoals Edvard Grieg. Daarna volgde één van de bekendste werken van de in Stockholm actieve componist en organist Thomas Åberg (1952). Het werk wordt gekenmerkt door ritmische vreugde, eenvoud en humor. Of zoals Åberg verklaard: “Muziek moet plezier brengen, zonder eerbied op te geven”.
De organist zette het concert voort met het machtige werk Cathédrales Pièces de fantaisie pour orgue, suite IV van Louis Vierne (1870 – 1937). Deze componist was leerling van Cesar Franck en Charles Marie Widor. Het stuk is een majestueus Largo, waarin de grootsheid tot uitdrukking komt van de gotische Franse kathedralen. Vierne ‘dwaalt muzikaal als het ware door de ruimten en contrasteert mysterieuze klanken met stillere intermezzo’s en in kracht toenemende passages tot vol orgel met een fluisterzacht slot. Een stuk om van te genieten! Daarna een korte meditatie van de ‘vader van de orgelsymfonie’ Charles Marie Widor. De in 1872 gecomponeerde eerste symfonie van zijn hand werd in 1887 aangevuld met deze meditatie.
Tim sloot af met eigen werk, namelijk de inleiding, trio en finale van “Hoe groot is zijn barmhartigheid”. Dit is couplet 2 van gezang 16 uit het Liedboek van de Kerken 1973. De inleiding maakte de organist voor de dienst in november 2014 waarin dominee C. Bijman wegens emeritering afscheid preekte van de Gereformeerde Kerk in Arnemuiden. De twee andere delen kwamen later tot stand op aansporing van Everhard Zwart, leermeester van Tim. Schrijver dezes heeft er bijzonder van genoten. Het geweldige trio is gelardeerd met vrolijke loopjes, die de componist zelf aanduidde als fonteinen. Ze vormen de aanloop naar het majestueuze slot van dit werk. Een waardig einde ook van het concert op dit romantische orgel aan de Noordstraat in Terneuzen.
Wim Staat
Programma: Preludium psalm 68. Jan Zwart (1877 – 1937). “De Heer zal opstaan tot de strijd”. Trio psalm 77. E. Zwart (1958) “Roepend om gehoor te vinden”. Fantasia & Fuga in G-moll BWV 542 J.S. Bach (1685 – 1750). Choralbearbeitung ‘Herzlich lieb hab ich dich, o Herr’ à 2 Claviere è Pedale J. L. Krebs (1713 – 1780). Fantasie on the chorale “Lobet den Herren” N. W. Gade (1817 – 1890). Fantasie in A-minor. T. Åberg 1952). Cathédrales Pièces de fantaisie pour orgue, suite IV L. Vierne (1870 – 1937). Meditation Symfonie 1 in C-minor C.M. Widor (1844 – 1937). Inleiding, trio en finale gezang 16. T. Bouwsma(1980) “Hoe groot is zijn barmhartigheid” (naar psalm 117).
.. https://soundcloud.com/user-672706835/tim-bouwsma-concerteert-op-orgel-grote-kerk-terneuzen-12-september-2020mp3
Reacties plaatsen is niet mogelijk.